[mks_dropcap style=”letter” size=”48″ bg_color=”#ffffff” txt_color=”#000000″]”A[/mks_dropcap]ls je goed opgelet hebt tijdens biologie, weet je dat dieren en mensen hele verre familie van elkaar zijn. Het is dus niet gek dat mensen flink gepassioneerd kunnen reageren wanneer hun favoriete dier iets ernstigs overkomt. Van het overlijden van de geliefde familiehond tot de onrechtvaardige moord op Cecil de leeuw: veel van deze emoties zijn terug te vinden op Facebook. Wat zorgt ervoor dat een verhaal viral wordt? En hoe komt het dat de dood van dieren vaak reden is voor het ontstaan van sociale movements? In het licht van de recente Amerikaanse ‘gorilla-video’, is er geen betere tijd om deze ‘dier + emoties = viral’-formule eens beter te bekijken.
Emotio-leeuw, AapNormaal
Deze week kon je je Facebookfeed niet rustig doorscrollen zonder telkens hetzelfde bizarre verhaal tegen te komen. Een jochie van drie jaar dat met zijn familie een dagje naar de dierentuin ging, viel over de reling in het verblijf van een gorilla. Het beest sleurde hem wat heen en weer, maar deed hem uiteindelijk geen extreem ernstige schade aan. Ondanks dat de zilverrug redelijk kalm leek, besloot de dierentuin hem toch dood te schieten, om het jongetje hoe dan ook veilig bij zijn ouders terug te krijgen. Hoewel dit natuurlijk geen bizarre overweging is, leidde deze keuze tot veel verontwaardiging op social media. In slechts 24 uur tijd hebben al 200.000 mensen de petitie van change.org getekend ter demonstratie van de dood van Harambe. Daarnaast is er ook een Facebookpagina opgericht ‘Justice for Harambe’ met al meer dan 130.000 likes in de afgelopen vier dagen.
Het hele gebeuren doet denken aan de zomer van 2015, toen een Amerikaanse tandarts besloot met zijn geweer op jachtvakantie te gaan naar Zimbabwe. Dit leidde uiteindelijk tot de dood van een van Zimbabwe’s meest geliefde leeuwen: Cecil, koning van het safaripark waar hij leefde. De foto van de breed glimlachende tandarts naast de dode Cecil kunnen velen zich makkelijk voor de geest halen. Nadat de PETA, een Amerikaanse dierenrechtenorganisatie, de foto had gedeeld op hun Facebookpagina, werd de media aandacht zó intensief, dat de tandarts gedwongen werd om onder te duiken. Met 700.000 hits over de leeuw op Twitter, Facebook en Youtube en ‘slechts’ 12.000 vernoemingen in traditionele media, lijkt het erop dat dit een oorlog was die zich voornamelijk afspeelde op sociale media.
De gouden formule?
Wat veel mensen niet weten, is dat een week later, in datzelfde safaripark dat fungeerde als crime scene in de zaak van Cecil, een gids van het park door een leeuw werd vermoord. Daar gaven celebrities zoals Jimmy Kimmel dan weer geen speech over. Waarom zijn sociale media zo selectief als het gaat om welk verhaal explodeert? Het lijkt erop dat internetsucces vrij makkelijk te behalen valt, mits je weet welke ingrediënten je nodig hebt.
Ten eerste heb je een flink emotioneel geladen verhaal nodig, het liefst een waarbij woede de eerste reactie is na het horen ervan. Niets mobiliseert de mens namelijk zoveel als woede, zeker als er zo makkelijk een plek te vinden is waar men samen kan komen om het te bespreken. Ten tweede heb je een duidelijke ‘slechterik’ en een duidelijk ‘slachtoffer’ nodig. In het verhaal van Cecil is het duidelijk wie de slechterik en wie het slachtoffer was. Het huis van de jagende tandarts werd beklad en zijn praktijk werd compleet de grond in geboord (pun intended) via recensies op Yelp en Google. Tevens werden er dierenknuffels, kaartjes, bloemen en kaarsjes neergelegd voor de deur van zijn werk, ter nagedachtenis aan de leeuw. In het verhaal van het jongetje en de gorilla zijn veel internetters het erover eens dat de slechterik in het verhaal niet het beest was, maar de moeder die simpelweg ‘beter op haar kind had moeten letten’. Het slachtoffer in dit scenario is Harambe, die als bedreigde diersoort in gedwongen gevangenschap moest leven, en nu dus sterven, door toedoen van de mens. Daarbij komt dat het er nu op lijkt dat de mensaap het kind eerder wilde beschermen dan kwaad aan wilde doen, wat past bij de informatie die we hebben over zijn soort. De moeder, die gevonden is door de internetmenigte, wordt nu met virtuele hooivorken opgejaagd en uitgemaakt voor slechte moeder. Toch is er ook een kamp dat de moeder van het jochie verdedigt, wat leidt tot een eventueel derde punt: tweestrijd.
De mens is maar simpel, hoeveel er ook verandert, we zullen altijd gemotiveerd blijven door onenigheid en ruzie. Je zou kunnen zeggen dat ‘viralness’ altijd in verband staat met tegengestelde meningen. Of je nou een blauw-zwarte of wit-gouden jurk ziet, of omdat je voor of tegen zwarte piet bent; mensen willen dat hun mening gehoord wordt en hebben een plek nodig om dit te kunnen uiten. Tot slot helpt het als je een goede shock factor hebt in je verhaal, gechoqueerd = geïnteresseerd. Het is niet elke dag dat je zulke interactie ziet tussen een gigantische gorilla en zo’n klein ventje, behalve als je elke dag naar Tarzan kijkt.
