Waarom veiligheidsdiensten onderling zo slecht communiceren

By Roy Bakker

By Roy Bakker

[mks_dropcap style=”letter” size=”52″ bg_color=”#ffffff” txt_color=”#000000″]D[/mks_dropcap]e geheime diensten worden weer volop besproken. CIA (VS), MI6 (Engeland), FSB (Rusland), DCRI (Frankrijk), her en der nog wat afkortingen en uiteraard onze eigen AIVD. Allemaal zijn ze bezig met het zoeken naar potentiële terroristen, sabotage, spionnen, het stelen van Nederlandse schilderijen en het gluren in jouw browsegeschiedenis. Er is echter één ding dat ze niet de hele dag doen, en dat is met elkaar communiceren.

Gestolen schilderijen en Thalys-schutter
Oké ze zijn niet allemaal bezig met het stelen van Nederlandse schilderijen, maar er is vandaag wel bekend gemaakt dat de Oekraïense geheime dienst SBU mogelijk  een rol heeft gespeeld in de diefstal van 24 schilderijen in Hoorn. Een goede reden voor de geheime diensten om boos op elkaar te zijn en expres wantrouwig met elkaar te communiceren. En dat heeft gevolgen:

Vrijdag 21 augustus van dit jaar werd een man in de Thalys van Brussel naar Parijs overmeesterd door enkele Amerikaanse mariniers. Het betrof hier de heer Ayoub el Kahzzani, die dacht dat het een goed idee was om met een geladen Kalasjnikov en een zak vol magazijnen de trein in te stappen en aldaar zijn, zich nergens van bewust zijnde, medemens naar het hiernamaals te schieten. Gelukkig was er een klein groepje mariniers aanwezig om El Kahzanni te overmeesteren en de aanslag te verijdelen. Even werd er nog gedacht dat het zo goed geregeld was dat er militairen aanwezig waren op de plek waar een aanslag zou worden gepleegd. Niets was minder waar: de aanwezigheid berustte puur op toeval en, erger nog, onze eigen veiligheidsdiensten in Europa faalden keihard om ook maar iets te doen aan dit gevaar. De geheime diensten van zowel Spanje, Frankrijk en België hielden El Kahzanni al in de gaten maar deelden hierover waarschijnlijk veel te weinig informatie met elkaar.

“Er wordt nog te veel James Bondje gespeeld”

Twijfel in de gehele Tweede Kamer
Ook de Tweede Kamer betwijfelde na de verijdelde Thalys-aanslag of de Europese geheime diensten wel goed met elkaar communiceren. Op 2 september werd er daarom gedebatteerd over de internationale samenwerking en dan vooral het delen van informatie, maar dit bleek een lastige opgave te zijn. Minister van Binnenlandse Zaken Ronald Plasterk gaf weinig antwoorden met betrekking tot de geheime dienst wegens de staatsveiligheid. Plasterk voegde hieraan toe dat er wel degelijk informatie wordt gedeeld, maar met het ene land meer dan met het andere.

Oorsprong van de miscommunicatie
Waar komt alle miscommunicatie, of gebrek aan communicatie, nu eigenlijk vandaan? “Er wordt nog te veel James Bondje gespeeld. Veiligheidsdiensten zijn meer bezig met het elkaar te bespioneren dan met gegeven uitwisselen’’, zo duidde Ronald van Kaak (SP) de situatie. Veiligheidsdeskundige Glenn Schoen vertelde aan EenVandaag dat de meeste veiligheidsdiensten al tweehonderd à driehonderd jaar bestaan, maar dat ze nooit ontworpen zijn om samen te werken. Verder is er sprake van ondercapaciteit. Er worden tienduizenden potentiële terroristen in de gaten gehouden en om één persoon een hele dag in de gaten te houden is een team van 24 man nodig, vertelt onderzoeksjournalist Kristof Clerix ook aan EenVandaag. Als die getallen kloppen dan heb je een onmogelijke hoeveelheid van 240 duizend tot 480 duizend medewerkers nodig om alle gevaren in de gaten te houden. Stop dus maar met je druk te maken over de afluisterpraktijken en het meegluren van de AIVD, daar hebben ze blijkbaar helemaal geen tijd voor. Er werken bij de AIVD namelijk ongeveer 1400 mensen.  

Met je vrienden praat je wel
Het gaat overigens ook wel eens goed. Zo werd een aanslag in het stadion van Hannover, waar Nederland tegen Duitsland zou spelen, afgelopen maand verijdeld nadat Frankrijk informatie deelde met de Duitse inlichtingendienst. Er zouden naar aanleiding van deze informatie vijf bomaanslagen zijn voorkomen. Deze twee landen zijn westerse vrienden van elkaar dus die praten wel, maar volledige Europese samenwerking? Dat gaat nooit gebeuren, we vertrouwen elkaar simpelweg niet. Wanneer er in Nederland een verdacht persoon in een gedeelde database wordt gezet, dan zou de Poolse grenswacht dit ook kunnen zien en daar zijn de westerse inlichtingendiensten helemaal niet blij mee. De mentaliteit van de Koude Oorlog lijkt wat dat betreft soms nog wel eens aanwezig te zijn in spionnenland. Kennis is nu eenmaal macht en je verliest wat van die macht als je jouw kennis met iedereen gaat delen. En ja, dat willen ze bij de geheime diensten niet. 

Cover: duncanh1

Join Our Newsletter

New on Medium

Follow us

Google Workspace Google Workspace prijzen Google Workspace migratie Google Workspace Google Workspace