[mks_dropcap style=”letter” size=”52″ bg_color=”#ffffff” txt_color=”#000000″]E[/mks_dropcap]en biertje om het weekend mee in te luiden, een wijntje bij het diner. Veel jongeren drinken op zijn tijd alcohol. Toch lijkt dit vanzelfsprekender dan het de laatste jaren geworden is. Toen in 2014 wetsveranderingen tegen het verschaffen van drank en tabak aan minderjarigen ingevoerd werden, zorgde dat dan ook voor een splitsing onder Nederlanders. Aan de ene kant waren er de mensen die vonden dat het ministerie zich niet moest bemoeien met hun manier van (het opvoeden over) alcoholgebruik, aan de andere kant waren er mensen die het goed vonden dat jongeren beschermd worden tegen de levenslange effecten van alcohol en tabak.
NIX18 is een campagne van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in samenwerking met onder anderen KWF kankerbestrijding en NOC*NSF. De NIX18 campagne moet ervoor zorgen dat de sociale normen rondom het gebruik van middelen als alcohol en drugs veranderen. Deze campagne is vooral gericht op jongeren en hun ouders, met als doel hen te laten inzien dat zij door het gebruik van alcohol en tabak blijvende schade aan zichzelf kunnen aanrichten.
Ieder jaar richt de NIX18 campagne zich op andere aspecten van het gebruik van alcohol en tabak. Zo lag in 2014 bijvoorbeeld de nadruk op het introduceren van de afspraak ‘niet roken, niet drinken onder de 18’ onder jongeren, terwijl de campagne zich vorig jaar richtte op het aanmoedigen van ouders duidelijke afspraken met hun kinderen te maken. Sinds de introductie in 2014 is de NIX18 campagne niet meer weg te denken; er hangen bordjes in supermarkten, er zijn spotjes op radio en tv, en ook op sociale media duikt de NIX18 campagne regelmatig op.
Ondanks al deze positieve berichten is het uiteindelijke doel van de NIX18 campagne nog lang niet in zicht
Effecten
In eerste instantie leek de NIX18 campagne zeer succesvol. Winkels en horecagelegenheden leefden de strenge maatregels in de meeste gevallen na, en uit een effectenonderzoek dat in 2016 gedaan is bleek dat, in vergelijking met 2013, veel minder jongeren alcohol en/of tabak nuttigden. Ook bleek een groter deel van de maatschappij het normaal te vinden dat minderjarigen deze genotsmiddelen simpelweg niet gebruiken. Ook jongeren leken langzamerhand steeds positiever tegenover de NIX18 maatregelen te staan; inmiddels zou de helft van de jongeren voor de NIX18 maatregelen zijn.
Ondanks al deze positieve berichten is het uiteindelijke doel van de NIX18 campagne nog lang niet in zicht. Minderjarigen proberen nog altijd alcohol en/of tabak aan te schaffen, en niet alle winkels en horecazaken weigeren verkoop van deze middelen. Hier staan boetes van 900, 1800 en 3600 euro tegenover. Ook ouders blijken nog niet in alle gevallen overtuigd; velen van hen twijfelen aan hun eigen geloofwaardigheid wanneer het aankomt op het maken van duidelijke afspraken met hun minderjarige kinderen. Meer dan de helft maakt überhaupt geen afspraken met hun kinderen. Zo maakt slechts 36% van de ouders wel afspraken met hun kinderen over het nuttigen van alcohol.
De proef op de som
Onlangs lanceerde BOL.com de mogelijkheid om via hun webwinkel onder meer speciaalbier, wijn en sterke dranken te kopen. Op het moment van bezorging zou door de koerier de leeftijd van de geadresseerde gecontroleerd worden. Als op dat moment zou blijken dat de geadresseerde minderjarig is zou, volgens een bericht aan consumenten van de webwinkel, de alcohol mee teruggenomen worden. ‘Alle partners hebben al ruime ervaring in het verkopen en verstrekken van drank en zorgen samen met hun vervoerders voor de naleving van de leeftijdscontrole’, benadrukte BOL.com in hun persbericht.
RTL Nieuws besloot hierop de de proef op de som te stellen, en liet twee minderjarige (14 en 17) meiden zes keer alcohol bestellen bij bekende ketens als Uber Eats, Thuisbezorgd en Albert Heijn. Vijf van deze bestellingen werden zonder problemen door de meiden in ontvangst genomen; alleen de bezorger van Albert Heijn gaf aan de alcohol enkel aan een meerderjarig persoon af te geven.
Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport geeft aan al twee jaar lang op zoek te zijn naar een oplossing die ervoor gaat zorgen dat minderjarigen ook via het internet geen alcohol of tabak kunnen aankopen, maar heeft tot op heden nog niets gevonden. Ook in een gelekt concept van het preventieakkoord (een akkoord waarmee het ministerie en vijftig maatschappelijke organisaties Nederland gezonder willen krijgen, red.) staat niet hoe dit probleem aangepakt gaat worden.
Wim van Dalen, directeur van het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid, zei tegen RTL Nieuws niet in een oplossing voor het probleem te geloven. ‘Als je een sluitend systeem wilt hebben, dan moet je het verbieden. De partijen komen er samen niet uit omdat er te veel belangen zijn. Wil je een waterdicht systeem, dan zit je met veel technische aanpassingen bij de aankoop. En de vraag is of de aanbieders dat wel willen. Dan wordt de drempel om te kopen te hoog.’
Cover: Ibrahim Boray / Unsplash / Final Editor: Ivo Martens
